Na progu - rytuały przejścia, warsztaty, ceremonie świeckie

30/08/2025

Chcemy wysłuchać Twojej historii 🗣🎙

Tworzymy poradnik poświęcony pogrzebom domowym. Pragniemy dzielić się wiedzą o pożegnaniach przebiegających w bliskości, w domowym zaciszu, w otoczeniu i przy zaangażowaniu krewnych i przyjaciół. Takich, w których moment śmierci nie jest zarazem momentem zerwania więzi. Takich, w trakcie których możemy okazać naszym bliskim czułość i uwagę: opiekując się ich ciałem, zbierając się przy nich wspólnie, śpiewając, modląc się lub dzieląc wspomnieniami.

Wiele i wielu z nas pamięta takie pożegnania sprzed wielu lat: z sąsiadami zbierającymi się wokół osoby zmarłej na całonocne czuwanie, palącymi się świecami, pieśniami, jedzeniem, którym częstowano wchodzących. Są jednak i tacy, którzy mieli okazję doświadczyć ich współcześnie, żegnając swoich bliskich w domu i celebrując ten czas w swoim rytmie.

Zależy nam na wysłuchaniu Waszych przeżyć, uczuć i wspomnień związanych z takimi pożegnaniami.
🔹 Jakie to było doświadczenie?
🔹 Co w nim było dla Was ważnego lub trudnego?
🔹 Jakie miałyście w związku z nimi pytania i wątpliwości?
🔹 Co lub kto było dla Was wówczas pomocne?

To tylko kilka pytań, które chcemy Wam zadać. Jest dla nas ogromnie ważne, żeby poradnik, który tworzymy, był zakorzeniony w autentycznych historiach i świadectwach pożegnań, aby odpowiadał na Wasze potrzeby i pomagał rozstrzygać kwestie, jakie dla Was także były problematyczne.

Szukamy osób, które:
🔹 mają za sobą doświadczenie pogrzebu domowego swoich bliskich – po śmierci kogoś Wam drogiego opiekowaliście się jego ciałem, myjąc je lub ubierając? Zebrałyście się w tym czasie z rodziną, żeby wspólnie pożegnać zmarłą osobę? Przygotowaliście dla niej domową ceremonię pogrzebową, z muzyką, modlitwą czy medytacją? Wasze opowieści będą dla nas niezwykle cenne;

🔹 czują, że ich historia może być wspierająca, inspirująca lub wartościowa dla innych ludzi, którzy rozważają pogrzeb domowy, ale brakuje im wiedzy lub doświadczenia;

🔹 chcą się podzielić swoimi przeżyciami w trakcie indywidualnej rozmowy z członkinią lub członkiem naszego zespołu badawczego.

Jeśli jesteś zainteresowana lub zainteresowany rozmową z nami, napisz nam wiadomość: przez messengera, 📧 mailem: [email protected] lub ☎️ zadzwoń: 516 827 053. Ustalimy wówczas dogodny dla Ciebie termin i formę rozmowy oraz opowiemy trochę więcej o szczegółach projektu.

Pozwól nam się wysłuchać. Być może jest ktoś, kto czeka właśnie na Twoją opowieść.

Projekt „Generator Innowacji. Sieci Wsparcia 3”, dofinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego+

Lider i partner wiodący: PCG Polska
Partner projektu: Towarzystwo Inicjatyw Twórczych "ę"

Nasze działania objęte są matronatem Instytut Dobrej Śmierci.

27/08/2025

Kiedy wszyscy już widzieli „Minghun” Jana P. Matuszyńskiego, omówili go, zrecenzowali i zdążyli obejrzeć dziesiątki innych filmów, ja dopiero usiadłam do projekcji 🙂 I w dodatku nie zamierzam go recenzować, bo wiele już o nim powiedziano, napisano, schwalono lub skrytykowano (choć przyznam, że z tymi, co skrytykowali po całości, mam pewien problem).

Za to w czasie seansu cały czas chodziło mi po głowie hasło: „Mamy minghun w domu” – a właściwie mieliśmy w czasie, gdy o „weselu umarłego” pisali Adam Fischer czy Henryk Biegeleisen. A że nie lubię, jak wiedza siedzi tylko w mojej głowie, stworzyłam wpis na blogu, w której opisy takich rodzimych obrzędów przytaczam i zastanawiam się, czemu służyły. A także po swojemu zagłębiam się w mistykę i piękno stanów liminalnych, jak w poniższym fragmencie:

🔹„>>Minghun

19/08/2025

Już za kilka dni w trakcie Festiwalu Mitologii Słowiańskiej będę opowiadać o druidach: takich, jakich ich widział Juliusz Cezar, tych, którzy nie budowali Stonehenge i o druidach-masonach :-)

Opowiem też o założeniach i praktykach współczesnego druidyzmu, o Taliesinie zmieniającym się w łososia i ziarno i o tym, czym jest Awen.

Zapraszam serdecznie do Owidza :-)

Tematem przewodnim tegorocznej edycji Festiwalu Mitologii Słowiańskiej są "Indoeuropejczycy", zatem tym razem wychodzimy poza tematykę ściśle słowiańską. To ukłon w stronę komparystyki, metody badawczej z powodzeniem wykorzystywanej m.in. w badaniach nad wierzeniami Słowian 😎

Dlatego w owidzkim amfiteatrze wystąpią muzycy odwołujący się do kultury tradycyjnej Bałtów (Kūlgrinda) oraz do tradycji celtyckich i oksytańskich (Valkanorr). Dlatego też obrzęd zaślubin poprowadzą osoby z bałtyjskiej grupy Romuva, a w tematach wykładów pojawią się wątki niesłowiańskie.

Monika Stasiak, antropolożka, na co dzień świecka celebrantka i redaktorka profilu Na progu - rytuały przejścia, warsztaty, ceremonie świeckie, zaś od święta bywalczyni w Grodzisku Owidz, wygłosi wykład poświęcony współczesnemu druidyzmowi.

Zapraszamy na VIII Festiwal Mitologii Słowiańskiej, który w dniach 22-24 sierpnia odbędzie się w Grodzisko Owidz na Kociewiu.

11/08/2025

O, jak miło było mi bajać dla wspaniałych słuchaczek (i kilku słuchaczy) w ramach kolejnej odsłony projektu Siewcy. Pole w środku miasta. Dla tych, które i którzy zastanawiają się: "Czy tam faktycznie było pole? I czy naprawdę w środku miasta?", odpowiadam: "Po dwakroć tak" 🙂 Powstało dzięki inicjatywie MOK Olsztyn, a obsiało i doglądało go Stowarzyszenie Warmińskich Chłopów Bosych.

W ostatnią sobotę trwały pracowite zbiory tego, czym pole obrodziło, a po nich spotkałyśmy się w kręgu przy baśni na święto Plonów i warsztacie osnutym wokół tego, co siane i zbierane, wokół wdzięczności i współzależności. 💚🌿 Dziękuję za tak piękne przyjęcie, za wspólne tworzenie przestrzeni dla baśni, za ucieranie i mieszanie, pieczenie i śpiewanie i za Waszą wytrwałość mimo niezliczonych komarów 🦟🦟🦟

Dzięki także dla MOK Olsztyn za zaproszenie, Kasi Jackowskiej-Enemuo za połączenie nas w działaniu, a dla Krystyny Urbańskiej za skrupulatną dokumentację zdjęciową, której część możecie zobaczyć poniżej.

08/08/2025

Piękny projekt realizuje w tym roku MOK Olsztyn - osadzony wokół wegetacji, cykli pór roku, obrzędowości. Stało się tak, że będę miała w nim także swój udział i w najbliższą sobotę o 19.00 poprowadzę spotkanie z baśnią i warsztaty. Będziemy bajać o chlebie, ogniu i wodzie, o srebrnym kosiarzu i złotej żniwiarce. A potem w warsztatowym kręgu porozmawiamy o wdzięczności i naszych połączeniach ze światem.

Zapraszam serdecznie 🍞🌾

🍎Dziś rozpoczynamy huczne świętowanie plonów, a świętować będziemy aż do niedzieli 24 sierpnia, kiedy to zaprosimy Was na dożynki!

⚱️Zanim jednak przejdziemy do kulminacji projektu, będziemy mówić o przyjaźni, wdzięczności, celebracji, zasobach i pielęgnowaniu tego, co ważne.

🌾W sobotę pożegnamy się że zbożem z naszego pola, bo i ono dało nam plon, a tuż po tym mała zmiana w pierwotnym programie, ale jesteśmy przekonani, że akurat ta zmiana jest dobra.
🍞Zapraszamy dorosłych i młodzież 15+ na szczególne warsztaty - Chlebne historie – baśń i krąg wdzięczności na święto Plonów z Moniką Stasiak, która napisała do Was kilka słów:

🔥Żyto jest „tym, które daje życie”. Jakie dary przynosi ze sobą wędrowiec proszący o kawałek żytniego chleba? Kim będzie dziecko narodzone dzięki magii ziaren zebranych z trzech pól, wody zaczerpniętej z trzech Dunajów i żaru pochodzącego z trzech pieców?
O tym wszystkim posłuchacie w baśni o postanicy, wędrownym dziadzie, i o chłopcu, który był chlebem.
Zbieranie owoców tego, co posiane, wdzięczność i współzależność poprowadzą nas też przez kręgowe warsztaty towarzyszące baśni.
Jeśli:
- lubicie słuchać opowieści;
- interesują Was kulturowe konteksty dotyczące żniw, dożynek, okrężnego…;
- chcecie przyjrzeć się swoim osobistym plonom, podziękować za nie sobie, otaczającym Was osobom i istotom;
zapraszamy do udziału w warsztacie w najbliższą sobotę
⏰️9.08 o godz. 19.00.


Od siebie możemy dodać, że znów zapłonie ogień!
Nas Monika przekonała, a Was?
--------------------------

BIO
Monika Stasiak – antropolożka, absolwentka Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UŁ oraz Uniwersytetu Ludowego Rzemiosła Artystycznego w Woli Sękowej.
W ramach fundacji „Na progu” prowadzi świeckie ceremonie przejścia, towarzyszące progowym momentom w życiu – narodzinom, dojrzewaniu, ślubom i pożegnaniom.
Jest członkinią kolektywu Instytutu Dobrej Śmierci.
Tworzy i opowiada baśnie w ramach autorskiego cyklu warsztatów „Na przychaciu”.

06/08/2025

Najbliższy Festiwal Mitologii Słowiańskiej już za kilka tygodni (22-24 sierpnia) w Grodzisku Owidz. Motyw przewodni tegorocznej edycji do Indoeuropejczycy. Wśród festiwalowych gości nie zabraknie prawdziwych sław takich jak prof. Andrzej Szyjewski. Ja także dołożę do programu swoją skromną cegiełkę w postaci wykładu o współczesnym druidyzmie oraz baśni na święto Plonów.

Szczegóły na stronie Muzeum Mitologii Słowiańskiej.

Do zobaczenia :-)

29/07/2025

Hurra! 🎉 Już wkrótce będziemy w ramach innowacji "Pogrzeb domowy - blisko na ostatniej drodze" tworzyć poradnik i warsztaty dotyczące pogrzebów domowych. To z jednej strony początek pewnych działań, z drugiej zaś zwieńczenie naszej rocznej pracy nad przygotowaniem wniosku, jego pogłębianiem i ulepszaniem. Tym bardziej się cieszymy, że nasz projekt został oceniony przez komisję merytoryczną jako trzeci z trzydziestu jeden zgłoszonych na ostatnim etapie.

Poradnik powstanie w oparciu o Wasze osobiste doświadczenia, pytania, wątpliwości oraz o konsultacje z ekspertami z obszaru medycyny, prawa, opieki paliatywnej czy branży pogrzebowej.

Wkrótce zdradzimy więcej szczegółów. Jeśli jednak już dziś czujecie, że ten temat z Wami rezonuje, chcecie nas zaprosić na warsztaty w swoim mieście lub podzielić się własnymi historiami o pożegnaniu bliskich w domu, piszcie - na pewno odpowiemy :-)

Projekt jest objęty matronatem Instytutu Dobrej Śmierci.

Nasze działania są bezpłatne dla odbiorców i finansowane w ramach Generatora Sieci Wsparcia 3.

28/07/2025

Ostatnio często myślę o męskości, która musi ukrywać się za maską ogarniania, radzenia sobie, trzymania gardy.
Męskości, która cierpi i przeżywa frustrację, a kultura podsuwa jej tylko opowieść o tym, że trzeba być twardym i że władza lub jej namiastki mogą być odpowiedzią na to, czego się w takich poszukiwaniach nie dostaje: prawdziwego wsparcia, przyzwolenia na emocje i na kruchość.
Męskości, która w pogardzie dla tego co słabe i w kulcie tępej, okrutnej grupowej siły rodem z prawicowych bojówek stara się schować własną słabość, której ani ojcowie, ani szkoła, ani koledzy nie dawali głosu.

Tym bardziej porusza mnie to, co robi i mówi Filip Tarachowicz, który razem z zespołem Fundacja Panda Team im. Michałka Tarachowicza tworzy przestrzeń dla ojców w żałobie. Przestrzeń, w której nie muszą trzymać wszystkich sznurków w ręku, być tarczą dla najbliższych i de facto rezygnować z przeżywania własnej żałoby na rzecz podtrzymywania kulturowej iluzji mężczyzn-twardzieli.

O szkodliwym społecznym oczekiwaniu „dawania rady”, o mocy przytulania i odcieniach, jakie może przyjmować żałoba przeczytacie w wywiadzie, który Aga Kozak przeprowadziła z Filipem dla Gazeta Wyborcza.

Odnośnik do całości w komentarzu.
Tutaj jednak fragment na zachętę:

🔹„Zatrzymam się na tym zwrocie >>daje radę

24/07/2025

Test nowej kadzielniczki i własnoręcznie zrobionych kadzideł przed sobotnią ceremonią. Lawenda, próchno wierzbowe, żywica świerkowa. Jest dym! 🥰🥰🥰

23/07/2025

🔹„Historia jednostki jest częścią większej opowieści, w której się przeglądamy i którą snujemy dalej. Zaproszenie krewnych i przyjaciół do zmian w życiu naszych dzieci jest wyrazem pragnienia, by ta opowieść nie była jednowątkowa, by rozrastała się na kształt drzewa łączącego się podziemną siecią grzybów i korzeni z innymi drzewami. Byśmy byli lasem, a nie tylko grupą drzew z leśnej monokultury.”🔹

Tak piszę na blogu w tekście o ponadindywidualnym wymiarze rytuałów przejścia. Dowiecie się z niego m.in.:

🌿 dlaczego sens rytuałów nie zawiera się jedynie w tym, że są skrojone na miarę;

🌿 o tym, że zarówno zaproszenie innych do rytuału jak odpowiedź na to wezwanie tworzą kulturę daru;

🌿 o tym, jak jednostkowa zmiana łączy się z cyklem życia-śmierci-życia.

Będzie mi bardzo miło, jeśli poczytacie i wrócicie tutaj z refleksjami, emocjami, komentarzami :-)

Odnośnik do tekstu poniżej ⬇️⬇️⬇️

16/07/2025

Ja mogę skupiać się na tu i teraz, ale kalendarz wydarzeń jesiennych już się powoli klaruje i woła o uwagę. Dlatego miło mi podzielić się z Wami informacją, że 18 października w Bibliotece Wojewódzkiej im. Józefa Piłsudskiego w Łodzi odbędzie się Forum Przestrzenie baśni, na którym będę opowiadała (tutaj chyba bez zaskoczeń) o śmierci w baśniach Andersena. A kto Andersena czytuje lub czytywał(a), wie, że jest o czym opowiadać, bo poziom mówię-jak-jest-nie-biorę-jeńców H.Ch.A. miał podobnie rozwinięty jak Adrian Zandberg w swoich przemówieniach (tu Duńczyk i tam Duńczyk, więc ewidentnie coś jest na rzeczy).

Dobra wiadomość jest taka, że program Forum nie jest jeszcze zamknięty, więc jeśli Wy także pracujecie z baśniami, ich interpretacjami, starymi i nowymi odczytaniami – w imieniu organizatorów zapraszam serdecznie do udziału. Propozycje wystąpień można zgłaszać jeszcze do 20 sierpnia.
Polecam też Waszej uwadze cały projekt Andersenada, w ramach którego zorganizowany zostanie m.in. konkurs literacki dla młodzieży (mnie już niestety nawet o dowód w Żabce nie pytają, więc się nie załapię, ale jeśli Wasze dzieci mają lekkie pióro, a serca mroczne niczym mgła w Kopenhadze, to prawdopodobnie jest propozycja dla nich).

Wszystkie informacje o Forum i pozostałych atrakcjach projektowych znajdziecie na stronie Biblioteki Wojewódzkiej w Łodzi (odnośnik w komentarzu).

A jaką Wy macie relację z baśniami Andersena? „Dziękuję, panie Janku, ukształtował mnie pan jako człowieka” czy może raczej „Do dzisiaj przerabiam to na terapii”? A może macie swoje ulubione? 🤔

29/06/2025

Jak edukować o przyrodzie w czasach wszechkryzysu? Dlaczego wiedza pozbawiona czucia i głębokiej więzi ze światem nie wystarczy, by poradzić sobie ze współczesnymi problemami? Jak kryzys ekologiczny i klimatyczny łączą się z humanitarnym i kulturowym? A wreszcie, jak ma w tym wszystkim nawigować edukator, który mierzy się nie tylko ze złożonością i skalą tego, co się dzieje, ale też z własną rozpaczą wobec stanu świata?

Z pewnością dobrym miejscem do szukania odpowiedzi na te pytania jest Szkoły Trenerska Ekopsychologii (STEP), która startuje już w październiku. STEP zaprasza Was na dziesięciomiesięczną przygodę, w trakcie której będziecie rozwijać swoje umiejętności trenerskie, pracować z emocjami, zadawać pytania, łączyć że sobą różne wątki i porządki, spoglądać na rzeczywistość z perspektywy pozaludzkiej...

STEP jest w szczególności dedykowana edukatorkom, nauczycielom, psychologów, terapeutkom, trenerom i aktywistkom.

Program Szkoły opiera się na integralnej wizji rzeczywistości, łączącej ciało, emocje, umysł, ducha i wynikające z nich zachowania, postawy.
STEP odwołuje się do filozofii głębokiej ekologii akcentującej jedność człowieka i środowiska, równość biocentryczną oraz potrzebę
wnikania w istotę naszych problemów środowiskowych.

W trakcie najbliższej edycji Szkoly także będę miała swój skromny wkład w postaci warsztatów o rytuałach: ich funkcjach i znaczeniu, strukturze, możliwościach wykorzystania działań rytualnych w pracy dla przyrody. Przyjrzymy się tradycyjnym obrzędom związanym z kołem roku i zobaczymy, jak z nich czerpać. Pokażę Wam, jak projektować rytuały z myślą o intencji, która im przyświeca i wartościach leżących u ich podstaw.

Bardzo się cieszę na to spotkanie i zachęcam Was gorąco do udziału w STEP.

Szczegóły znajdziecie tutaj:klubmysliekologicznej.org/warsztaty