27/06/2025
🔹 ვინ ვართ და რას ვაკეთებთ?
ვრცლად ქოუჩებზე და ქოუჩინგზე
ქოუჩი ჰგავს იმ ზღაპრულ ოქროს თევზს, რომელსაც მოხუცი მებადური იჭერს, მაგრამ ერთი მთავარი განსხვავებით: სურვილის ასრულების ნაცვლად, ქოუჩი სვამს კითხვას — „შენ თვითონ რას აკეთებ იმისთვის, რომ შენი ოცნება რეალობად აქციო?“
ხშირად რთულია იმის აღიარება, რომ ჩვენი ცხოვრების შედეგები სწორედ ჩვენს მოქმედებებს ან უმოქმედობას უკავშირდება. ქოუჩინგი სწორედ ამის გაცნობიერებას უწყობს ხელს: ეს არ არის რჩევების გაცემა ან პრობლემების მაგიურად მოგვარება, არამედ პროცესია, რომელიც ადამიანს აძლევს ძალას და რესურსს, თავად მოიძიოს გზები მიზნების მისაღწევად.
🔹 რას ნიშნავს ქოუჩი და ქოუჩინგი?
მრავალი ადამიანი სვამს კითხვას: - „რა უბედურებაა ეს ქოუჩინგი?! რა საჭიროა ეს უცხო სიტყვა? ქართული შესატყვისი არ გვაქვს?! დაწერეთ მწვრთნელი!!!“
- არა, ბატონო, ქოუჩინგი არ არის წრვთნა და არც ქოუჩია მწვრთნელი, ხოლო სიტყვა „ქოუჩინგი“ არ ითარგმნება არცერთ სხვა ენაზე.
საინტერესოა ის, რომ სიტყვა coach უნგრული წარმოშობისაა და თავდაპირველად ნიშნავდა ეტლს, ის ინგლისურ ენაში მე-16 საუკუნის ბოლოს დამკვიდრდა და შეიძინა ახალი მნიშვნელოვნება და მნიშვნელობა, - საშუალება, რომელიც ადამიანს საბოლოო დანიშნულებამდე მიიყვანს. სწორედ ეს არის ქოუჩინგის არსიც: ქოუჩი ეხმარება ადამიანს, თვითონ იპოვოს გზა მიზნებისკენ.
🔹 ბიზნესში და მენეჯმენტში ტერმინი „ქოუჩინგი“ დამკვიდრდა XX საუკუნის 90-იან წლებში, ინგლისელი ბიზნესმენებისა და კონსულტანტების - ჯონ უიტმორის და ტიმოტი გოლვის მიერ.
ქოუჩინგის შესახებ, ტიმოტი გოლვის აქვს არაჩვეულებრივი წიგნი „ჩოგბურთის შინაგანი თამაში“ (The inner game of tennis), რომელშიც ის საინტერესოდ აღწერს ქოუჩინგის არსს და ქოუჩის მუშაობის პრინციპებს.
გოლვი დიდი ხნის განმავლობაში ასწავლიდა ჩოგბურთის თამაშს და ამ პროცესის დროს აღმოაჩინა, რომ მოსწავლეები უკეთ თამაშობდნენ, როცა საკუთარი ინტუიციითა და გამოცდილებით ხელმძღვანელობდნენ, ვიდრე გარედან მიღებული ინსტრუქციებით. სწორედ ამაში მდგომარეობს ქოუჩინგის არსი — მიზნების მიღწევის ხელოვნება.
🔹 კლიენტთან ურთიერთობისას ქოუჩის ერთ-ერთი მთავარი ინსტრუმენტია ღია და დახურული ტიპის შეკითხვები;
ადამიანთა უმეტესობა არ ახდენს თავისი პოტენციალის სრულად რეალიზებას. როგორც წესი ეს ხდება ბევრი მიზეზის გამო, მაგრამ ყველაზე "მძიმეწონიანი" ძირითადად სამია:
👉მხარდაჭერის ნაკლებობა, რის შედეგადაც ადამიანს უმცირდება მოტივაცია და მიზანდასახულობა;
👉ალტერნატივების სიმწირე
👉 და საჭირო ინფორმაციის ან საჭირო გამოცდილების ნაკლებობა, რომელიც აფერხებს ადამიანში ჩამალული პოტენციალის რეალიზებას.
🔹 რას აკეთებს და როგორ მუშაობს ქოუჩი კლიენტთან იმისათვის, რომ შეამციროს ყველა ზემოხსენებული ფაქტორის გავლენა და მოახდინოს კლიენტის პოტენციალის რეალიზება სრულად?
პირველ რიგში, ქოუჩი ფოკუსირებულია მიღწევაზე. ამიტომ წარსული გამოცდილებითა თუ დღევანდელი დღით უკმაყოფილების მიზეზებზე კონცენტრაციის ნაცვლად, იგი ამოძრავებს კლიენტს მისთვის (კლიენტისთვის) სასურველი შედეგისკენ.
🔹 ქოუჩი კონცენტრირებულია კლიენტზე. რას ნიშნავს ეს? იმას, რომ :
👉იგი ენდობა კლიენტის შინაგან რესურსებსა და უნარებს,
👉პატივს სცემს მის არსებულ გეგმებსა და მომავლის ხედვას.
აქ არის ყველაზე მნიშვნელოვანი მისი ნეიტრალიტეტი. ზოგჯერ დიდია იმის ცდუნება, რომ მიუთითო და ასწავლო ადამიანს ის, რაც, ერთი შეხედვით, ცხადია და გასაგები, მაგრამ ამ შემთხვევაში ეს უკვე ჩვენი რუკაა და ჩვენი ხელით დატანილი მარშრუტი და არა კლიენტის „ჩოგბურთის შინაგანი თამაში“.
🔹რას აქვს კიდევ ძალიან დიდი მნიშვნელობა ქოუჩისთვის?
ჰოლისტიკურ ხედვას! ქოუჩი ხედავს, როგორ შეიძლება პოზიტიური ცვლილებები აისახოს კლიენტის ცხოვრებაზე მთლიანად, მის სხვადასხვა ასპექტზე (არაჩვეულებრივი ინსტრუმენტი და ტექნიკა „სიცოცხლის ბალანსის ბორბალი“).
აქვე ჩნდება ირონიული კითხვა - და, აბა, თქვენ რაში სჭირდებით კლიენტს თუ ყველაფერი თქვენ გარეშე უნდა აკეთოს? ჩვენ ვახდენთ ქმედებების სტიმულირებას, ვაძლევთ კლიენტს ქმედებისთვის საჭირო ენერგიას და ვეხმარებით მას ახალი ჩვევების გამომუშავებაში.
მაგრამ ხშირად ეს ჩვენი ნეიტრალური პოზიცია არ მოსწონთ ხოლმე. .. და რატომ არ მოსწონთ? ხანდახან კლიენტი ითხოვს სასურველი შედეგის „გარანტიებს“... „და თუ ამან არ იმუშავა?“, „და თუ ამას ვერ მივაღწევ?“...
თუმცა, ქოუჩი კლიენტთან მუშაობის დროს პასუხს აგებს მხოლოდ პროცესის სწორად და მიუკერძოებლად წარმართვაზე. შედეგზე პასუხისმგებელია თავად კლიენტი. სწორედ ეს განასხვავებს ქოუჩინგს საკონსულტაციო მომსახურებისაგან. კლიენტთან მუშაობის დროს ქოუჩი ხელმძღვანელობს მისი ღირებულებებით, არსებული უნარ-ჩვევებით, მოტივაციის, გამოცდილებისა და კომპეტენციის დონით.
🔹 ქოუჩი - არ გასწავლის, არ გაძლევს პასუხებს, არამედ გეხმარებათ იპოვოთ ისინი თქვენში.
გეხმარებათ აღმოაჩინოთ საკუთარი გზა, და ის, რისი გაკეთებაც მხოლოდ თქვენ შეგიძლიათ.
და ბოლოს
ქოუჩინგი არ არის „რჩევების მარაგი“ ან „სასწაულების სერვისი“ და გარედან მიღებულ ინსტრუქციები… ეს არის გზა იმ ადამიანებისთვის, ვინც მზადაა იპოვოს საკუთარი ძალა და გააკეთოს საკუთარი არჩევანი.
ქოუჩინგი განსაკუთრებით ეფექტურია მაშინ, როცა ადამიანი მზადაა აიღოს პასუხისმგებლობა და გადადგას ნაბიჯები ცვლილებებისკენ...
როგორც ბრაიან თრეისი ამბობს, პასუხისმგებლობა ნიშნავს ორ რამეს:
👉 სურვილს, - შეცვალო არსებული რეალობა უკეთესობისკენ
👉 და მზადყოფნას, - იმოქმედო ამ ცვლილებებისთვის. ანუ აიღო “პასუხისმგებლობა” ამ ცვლილებების განხორციელებაზე (Responsebility = Response + Ability).
ასე რომ, ქოუჩი არ იძლევა რჩევებს და არ მიუთითებს კლიენტს ვექტორს,
ქოუჩი სვამს კითხვებს, რომელიც კლიენტს ეხმარება საკუთარი ძალისა და რესურსის გაცნობიერებაში.
ქოუჩი ჰგავს იმ ზღაპრულ ოქროს თევზს, რომელიც მებადურს უსვამს კითხვას - „და შენ თვითონ რა შეგიძლია გააკეთო იმისთვის, რომ შენი ოცნება იქცეს რეალობად?“.
მირანდა ხარაბაძე, ბიზნეს - ქოუჩი
